Warmte van bloembollen

26 mei 2021

Warmte van bloembollen

De buurt De Gouw en een deel van Gommerwijk-west, in de gemeente Enkhuizen, tellen samen 250 woningen, grotendeels van particuliere eigenaren. Een kerngroep van een viertal mannen heeft het plan opgevat om warmte van de nabijgelegen bollenkwekerij te benutten voor het verwarmen én koelen van deze woningen.

Het kan een lage temperatuur warmtenet worden (16-18 graden) met in de woningen zelf een relatief kleine, geluidsarme warmtepomp om de temperatuur op te hogen naar de gewenste temperatuur. Omdat de woningen gebouwd zijn in de jaren tachtig tot 2000, hoeft er op die manier niet uitgebreid geïsoleerd te worden. De buurt wenst de regie in eigen hand te houden en wil ook grip houden op de tarieven. Daarom koersen ze in de richting van een coöperatief warmtenet.

De eerste stap

De zonnecoöperatie West-Friesland had al acht coöperatieve zonnedaken ontwikkeld, is betrokken bij de Regionale Energie Strategie en is ook bezig met zonneweides. Twee (oud)bestuursleden van deze coöperatie vonden een jaar geleden dat het tijd werd om ook aan de slag te gaan met warmte. De eerste stap was het organiseren van een buurtbijeenkomst. Ze organiseerden een open gesprek met hun buren over duurzaamheid: wat kun je zelf doen aan isolatie, aan zonnepanelen? En hoe zouden we over kunnen stappen op een aardgasvrije verwarming? Het was een levendige avond die resulteerde in de wens te zoeken naar een alternatieve warmtebron. Deze bron diende zichzelf aan: na een paar dagen meldde zich bollenkweker Bert Karel. Hij had een nieuwe, duurzame installatie aangelegd om de bollen in de zomer te kunnen koelen en bood de warmte die daarbij vrijkomt aan, om te benutten om huizen te verwarmen.

Partners zoeken

Het ontwikkelen van een nieuwe collectieve voorziening vraagt specialistische kennis. Vanuit Energie Samen Buurtwarmte krijgt de groep ondersteuning en begeleiding. Bij het eerste gesprek van de initiatiefnemers en bollenkweker Bert Karel werd naast Buurtwarmte ook de ambtenaar duurzaamheid van de gemeente Enkhuizen uitgenodigd. Ook hij was enthousiast over het idee. Er werd besloten een studie te laten uitvoeren om te berekenen voor hoeveel woningen er warmte beschikbaar zou zijn en of dit warmtenet betaalbaar zou kunnen zijn.  De gemeente Enkhuizen en de provincie dragen samen de kosten voor dit onderzoek en de coöperatie West-Friesland diende als opdrachtgever.

Netwerk in de buurt

Ondertussen werd er ook gewerkt aan vergroten van het draagvlak in de buurt: er is publiciteit in het buurtkrantje, mailings en brieven worden bezorgd bij alle 250 woningen. Persoonlijk contact is echter het allerbelangrijkste. Initiatiefnemer en energiecoach Martin de Boer beschikt over een warmtecamera en komt graag bij de mensen thuis. Door samen met de mensen in de wijk te spreken over wat je nú kunt doen krijg je bewustwording en interesse. Mede daardoor zijn er nu al 41 mensen die hebben aangegeven serieus interesse te hebben om deel te nemen.

Kostenneutraal overstappen

Uit een ruwe schatting is gebleken dat er warmte is voor 50 woningen én dat het mogelijk financieel uit kan. Dit moet nog worden bevestigd uit het haalbaarheidsonderzoek dat nu gaande is. Er zal een nieuwe coöperatie opgericht worden, die eigenaar gaat worden van dit warmtenet. Op die manier blijft het geld in eigen handen en kan de buurt zelf kostenneutraal overstappen op duurzame warmte. Op termijn kunnen er nieuwe duurzame bronnen aan dit net toegevoegd worden, zodat ook de rest van de wijk van duurzame warmte gebruik zal kunnen maken.

Pakt de gemeente de handschoen op?

De initiatiefnemers willen nu doorpakken en het enthousiasme van het moment benutten om een PAW aanvraag te doen. De gemeenteraad is echter nog niet zo ver: de raad zal dit jaar de Transitie Visie Warmte vaststellen. Wil en kan de gemeente – vooruitlopend op de Transitie Visie Warmte – een PAW aanvraag te doen voor deze wijk? Het is een terugkerend knelpunt voor initiatieven. Projecten kunnen vertragen omdat beleidsprocessen lang duren. Hopelijk kunnen ze snel aan de slag met warmte uit bloembollen.